Friday - 2024 05 July                                                   جمعه - ۱۵ تیر ۱۴۰۳
در صورتی که قرارداد کتبی باشد باید در چهار نسخه تهیه شود که هم نزد کارگر و هم کارفرما و هم وزارت کار قرار گیرد البته قرارداد‌های شفاهی در قانون کار به رسمیت شناخته شده اند و کلیه حقوق و مزایا به کارگرانی که قرارداد شفاهی دارند تعلق می‌گیرد البته در صورت بروز مشکل اثبات قرارداد شفاهی اندکی دردسرساز می‌شود و نیاز به ارائه مدارکی مبنی بر فعالیت کارگر در کارگاه است.


قرارداد‌های کاری دو نوع موقت و دائم هستند، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که صرفا برای کار‌هایی که ماهیت موقت دارند باید قرارداد موقت بسته شود، اما این موضوع در هیچ کجا رعایت نمی‌شود و در همه‌ی کار‌های مستمر و غیر مستمر قرارداد موقت داریم تا جایی که ۹۷ درصد از قرارداد‌های کار موقت هستند و امنیت شغلی وآسایش را از کارگران ربوده اند و برگرداندن امنیت شغلی که حق قانونی کارگران است برای آن‌ها به مطالبه‌ای بزرگ تبدیل شده است.

خرید قهوه فوری تیمز بسته 40 عددی                                                                 خرید قهوه فوری تیمز بسته 40 عددی


نکته‌ای که درباره قرارداد‌های موقت وجود دارد این است که با اتمام مدت قرارداد در صورتی که کارفرما مجدد با کارگر قرارداد ببندد با هم قرارداد موقت خواهد بود و دائمی محسوب نمی‌شود.


کارگران پس از اتمام زمان قراردادشان همیشه ترس از دست دادن شغل خود را دارند و همچنین گاهی پیش میاید که حق و حقوق کارگر با داشتن قرارداد موقت داده نمی‌شود، کارفرمایان با بروز کوچک‌ترین اختلافی می‌توانند به راحتی کارگران را اخراج کنند یا بعد از اتمام زمان قرارداد دیگر با آن‌ها قرارداد منعقد نکنند  با وجود این کارفرمایان تمام قد از این نوع قرارداد‌ها دفاع می‌کنند چرا که معتقد هستند وقتی کارگری ترس از دست دادن شغل خود را داشته باشد بهتر کار می‌کند و بهره وری بالا می‌رود.


در قرارداد‌های کار حتما باید محل کارگاه، مشخصات دو طرف، ساعت کاری، حقوق و مزایا و نوع کار ثبت شود و اگر قرارداد موقت است باید مدت زمان قرارداد درج شود و هیچ کدام از طرفین چه کارفرما و چه کارگر نباید منع قانونی برای ثبت قرارداد داشته باشند در غیر این صورت حق و حقوقی به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد.


قرارداد کار و شرایط اساسی انعقاد آن‌
ماده ۷- قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد.


تبصره ۱- حداکثر مدت موقت برای کار‌هایی که طبیعت آن‌ها جنبه غیر مستمر دارد توسط وزارت کار و امور اجتماعی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.


تبصره ۲- در کارهایی که طبیعت آن‌ها جنبه مستمر دارد، در صورتی که مدتی در قرارداد ذکر نشود، قرارداد دائمی تلقی می‌شود.
ماده ۸- شروط مذکور در قرارداد کار با تغییرات بعدی آن در صورتی نافذ خواهد بود که برای کارگر مزایایی کمتر از امتیازات مقرر در این قانون منظور ننماید.


ماده ۹- برای صحت قرارداد کار در زمان بستن قرارداد رعایت شرایط ذیل الزامی است.
الف - مشروعیت مورد قرارداد.
ب - معین بودن موضوع قرارداد.
ج - عدم ممنوعیت قانونی و شرعی طرفین در تصرف اموال یا انجام کار مورد نظر.
تبصره- اصل بر صحت کلیه قرارداد‌های کار است. مگر آنکه بطلان آن‌ها در مراجع ذیصلاح به اثبات برسد.


ماده ۱۰- قرارداد کار علاوه بر مشخصات دقیق طرفین، باید حاوی موارد ذیل باشد.
الف - نوع کار یا حرفه یا وظیفه‌ای که کارگر باید به آن اشتغال یابد.
ب - حقوق یا مزد مبنا و لواحق آن.
ج - ساعات کار، تعطیلات و مرخصی ها.
د - محل انجام کار.
ه - تاریخ انعقاد قرارداد؛ و - مدت قرارداد، چنانچه کار برای مدت معین باشد.
ر - موارد دیگری که عرف و عادت شغل یا محل، ایجاب نماید.
تبصره- در مواردی که قرارداد کار کتبی باشد قرارداد در چهار نسخه تنظیم می‌گردد که یک نسخه از آن به اداره کار و یک نسخه نزد کارگر و یک نسخه نزد کارفرما و نسخه دیگر در اختیار شورای اسلامی کار و در کارگاه‌های فاقد شورا در اختیار نماینده کارگر قرار می‌گیرد.

نمونه-قرارداد-کار.pdf     <------- کلیک کنید نمونه-قرارداد-کار.pdf  قرارداد کاری

دوره آزمایشی کار

دوره آزمایشی به این معنا می‌باشد که فرد برای یک مدت معین و کوتاه به صورت آزمایشی تحت عنوان کارآموز در محیط کار مشغول باشد، حال در بحث دوره آزمایشی ممکن است بین طرفین قرارداد کار منعقد شود و یا بدون وجود یک قرارداد کاری فرد مشغول بکار گردد و بعد از پایان دوره کارآموزی قرارداد تنظیم شود.

دوره‌های آزمایشی کار معمولاً به این شکل می‌باشد که در برخی از کارها به جهت تخصصی بودن و این که قرارداد آن‌ها در آینده به شکل دائمی می‌باشد دوره‌های  آزمایشی و آموزشی وجود دارد که بنا به این دلایل کارفرما برای کارگر دوره‌ای قرار می‌دهد که معمولاً این دوره بین یک الی سه ماه می‌باشد که فرد بعد از گذراندن این دوره و بعد از آن که تأیید شد با کارفرما قرارداد دائمی منعقد می‌نماید و مشغول بکار می‌شود.

شخص کارفرما موظف است که در دوره کارآموزی برای فرد کارگر دستمزد و مزایایی قرار دهد چه بسا بسیاری از کارفرمایان نسبت به این امر اقدامی نمی‌کنند که این تخلف از قانون می‌باشد و کارگر می‌تواند نسبت به دریافت حقوق خود اقدام نماید.

مزایای تنظیم قرارداد کار

قرارداد کار برای طرفین امتیازاتی دارد که تنظیم آن را واجب می‌کند حال ما در این جا به چند مورد از مزایای تنظیم قرارداد اشاره خواهیم نمود:

  • ضمانت اجرایی در اختلافات طرفین کار:

 اولین مزیتی که تنظیم قرارداد کار دارد بحث ضمانت اجرایی آن می‌باشد به گونه‌ای که درج تمامی مواردی که در تنظیم قرارداد کار واجب می‌باشد و مطابق قانون کار الزامی است می‌تواند علاوه بر آن که به‌نوعی از بروز دعوا پیشگیری نماید و طرفین را در صورت اختلاف به صلح و سازش سوق دهد؛  در صورتی که اختلاف با صلح حل نشد و به نتیجه مثبتی نرسید هر یک از طرفینی که در دعوا خواهان احقاق حق خود هستند می‌توانند از این قرارداد کار به عنوان یک ضمانت اجرا استفاده و بهره ببرند و در محکمه قضایی پیروز شوند.

  • جلوگیری از اطاله دادرسی:

 هنگامی که اختلاف بین کارگر و کارفرما رخ می‌دهد و دعوای مطرح شده ذیل قرارداد کار مطرح می‌گردد زمانی که این قرارداد کار به صورت کامل تنظیم شده و تمامی موارد مربوط به کار در آن ثبت شده باشد و هیچ‌گونه ابهامی در این خصوص وجود نداشته باشد؛  زمانی که قاضی به پرونده موردنظر رسیدگی می‌کند بسیار راحت‌تر از زمانی که پرونده نیاز به رسیدگی و نظر کارشناس دارد می‌تواند به نتیجه مناسب دست پیدا کند و متناسب با آن حکم صادر نماید این امر سبب می‌شود که پرونده دچار اطاله یا همان طولانی‌شدن روند دادرسی نشود.

  • جلوگیری از عدم اجرای تعهدات فی‌مابین:

 تنظیم یک قرارداد کاری که در آن کلیه موارد مربوط به قانون کار رعایت شده و تعهدات طرفین را نسبت به  طرف مقابل مشخص کرده است به این نحو که تعهدات کاری کارگر در مقابل کارفرما و بالعکس به صورت دقیق تصریح شده باشد؛ به‌نوعی مانع از این امر می‌شود که طرفین از انجام آن تعهد خودداری نمایند چرا که می‌دانند این تعهدات ضمن یک قرارداد درست و قانونی تنظیم شده و تخطی از آن می‌تواند ضمانت‌های اجرایی برای آن‌ها داشته و آن‌ها درگیر هزینه های مادی و روانی بسیاری گرداند.

چه بسا وجود این قرارداد می‌تواند مزایای بی‌شمار دیگری داشته باشد که من به مهم‌ترین آن‌ها اشاره نمودم تا شما بتوانید به جهت این ویژگی‌های مثبت نسبت به تنظیم قرارداد کار بیشتر ترغیب گردید و در خصوص تنظیم می‌توانید به وکیل اداره کار و یا وکیل تنظیم قرارداد مراجعه نمایید تا به صورت تخصصی و مطابق با اصول قانونی عمل تنظیم را برای شما انجام دهد.

انواع قرارداد کار

قرارداد کار از حیث نوع و مدت متفاوت می‌باشند که به آن‌ها در ادامه خواهیم پرداخت:

قرارداد کار بر اساس نوع

  • قرارداد کار ارگان‌های دولتی

همان‌طور که از اسم این نوع قرارداد مشخص است مربوط به حوزه دولتی می‌باشد به این صورت که قرارداد استخدامی به نحوی تنظیم می‌شود که یک سوی آن دولت می‌باشد و این نوع از قرارداد های کار به شکل‌های مختلفی هستند که از جمله آن‌ها می‌توانیم به استخدام کارمندان رسمی دولتی، استخدام پیمانی و خدماتی اشاره نماییم.

افرادی که به صورت رسمی استخدام می‌شوند ذیل قرارداد تنظیم شده از امتیازاتی از قبیل بیمه، مستمری بازنشستگی و سایر مزایای استخدامی رسمی برخوردار خواهند شد.

کارمندانی که به شکل پیمانی و خدماتی هستند به صورت نیمه رسمی در یک ارگان دولتی مشغول بکار می‌باشند به این شکل که قرارداد آن‌ها قابل تمدید بوده و ممکن است بعد از مدتی نیز به صورت رسمی استخدام شوند، کارمندان خدماتی به انجام کارهای خدماتی می‌پردازند که می‌توان به نیروهای حفاظت و آبدارخانه‌ها اشاره کرد.

  • قرارداد کار ارگان‌های خصوصی

این نوع از استخدامی ها توسط شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی صورت می‌گیرد این افراد همانند اشخاصی که در ارگان‌های دولتی مشغول بکار هستند تحت نظارت قانون کار می‌باشند.

قرارداد کار بر اساس مدت زمان

  • قرارداد کار موقت

به صورت موقت بوده و در تنظیم قرارداد تاریخ شروع و پایان کار مشخص می‌شود و این نوع از قرارداد به جهت موقتی بودن آن قابل تمدید بین طرفین می‌باشد و آن‌ها می‌توانند در صورت حصول رضایت قرارداد مربوطه را مجدداً به صورت موقت و یا دائمی تنظیم نمایند.

  • قرارداد کار دائمی

این نوع برخلاف مورد اول حالت دائمی دارد به این نحو که در برخی از مشاغل و با توجه به نوع تخصصی که کارگر دارد ممکن است کارفرما در خواست تنظیم قرارداد دائمی داشته باشد، این نوع از قرارداد به حالتی است که کارفرما صرفاً تاریخ شروع قرارداد کار را ذکر می‌نماید و تاریخی برای پایان قرار نمی‌دهد.

  • قرارداد برای انجام کار معین

یک نوع از استخدام، مربوط به انجام یک کار معین می‌باشد که بعد از انجام آن کار قرارداد به اتمام می‌رسد منظور از این عنوان این است که در قرارداد های ساخت بنا زمانی که بین پیمانکار و کارفرما قراردادی منعقد می‌شود بعد از اتمام ساخت این قرار به صورت خودکار ملغی می‌شود چرا که کار موردنظر طرفین انجام شده است.

  • قرارداد کار پاره وقت و تمام وقت

قرارداد کار تمام وقت مطابق قانون کار به این صورت است که فرد کارمند موظف است به مدت هشت ساعت در طول روز نسبت به انجام کار موردنظر اقدام نماید، در صورتی که فرد نسبت به انجام کار خود در مدت تعیین شده انجام وظیفه نماید می‌تواند از مزایای کاملی که در قرارداد تعیین شده است بهره ببرد.

در مقابل قرارداد کار پاره وقت می‌باشد که برعکس حالت تمام وقت فرد در طول روز کم‌تر از هفت ساعت مشغول به کار می‌باشد و با توجه به این امر از مزایای کاری خود بهره می‌برد.

آیا عقد قرارداد کار برای کارفرمایان مهم است؟

برخی کارفرمایان با نبستن قرارداد کار با کارکنان خود یا امضای قرارداد سفید این تصور را دارند که در این معامله سود برده‌اند، در حالی که این فکر کاملاً اشتباه است. زیرا در صورتی که کارمند قرارداد نداشته باشد یا قراداد سفید امضا داشته باشد، هرگونه پرداختی کارفرما به کارمند می‌تواند محل شکایت کارمند قرار بگیرد.

برای مثال، اگر کارفرما تمام حقوق، مزایا، اضافه کار، بن و… کارگر یا کارمند را به صورت یکجا، بدون ثبت در قرارداد مشخص به حساب او واریز کند، کارمند یا کارگر می‌تواند این ادعا را داشته باشد که تمام واریزی‌های او، تنها حقوق پایه بوده و در خصوص سایر مزایا از کارفرما شکایت کند.

این موضوع تنها بخش کوچکی از عواقب عدم عقد قرارداد بین کارفرما و کارکنان است. مشکلات عدیده بسیاری در این بین پدید خواهند آمد که در مقالات بعدی مفصلاً درباره آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

شروط اساسی در بستن قرارداد کار

شکی نیست که طی انعقاد قرارداد کار، شرایط اساسی و نکات حقوقی صحت عقد باید رعایت گردد.

در این خصوص، قانون مدنی و قانون کار در مجموع دارای وجوه مشترکی مانند رعایت قواعد عمومی قرارداد‌ها و بعضاً وجوه متفاوتی مانند اختلاف در سن قانونی هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

  1. قصد و رضایت طرفین قرارداد کار
  2. اهلیت طرفین قرارداد کار
  3. مشروعیت جهت عقد قرارداد
  4. معین بودن موضوع قرارداد کار